Studija DFC: IN4S kao ključni promoter proruskih i prosrpskih narativa u Crnoj Gori

Digitalni forenzički centar objavio je studiju "Neraskidive veze ili geopolitička strategija", koja govori o uticaju Srbije u Crnoj Gori. 

Cijelu studiju možete pogledati na linku OVDJE.

Kao jedan od djelova publikacije navodi se uloga portala IN4S koji, kako navode, ima ključnu ulogu u promociji proruskih i prosrpskih narativa u Crnoj Gori.

Prenosimo dio studije integralno.

Ključnu ulogu u promociji proruskih i prosrpskih narativa u Crnoj Gori ima portal IN4S koji, osim u Podgorici ima svoje redakcije u Beogradu, Novom Sadu, Nikšiću, Sjevernoj Mitrovici i ukrajinskom Donbasu. Portal IN4S nije registrovan, što znači da ne podliježe zakonskoj regulativi Crne Gore, a u impresumu se kao glavni i odgovorni urednik navodi Felix Savon, kubanski bokser. Stvarni osnivač i glavni i odgovorni urednik portala IN4S je Gojko Raičević. Raičević je bio i na čelu NVO Ne u rat – Ne u NATO i zalagao se za organizovanje obaveznog referenduma o ulasku Crne Gore u NATO77, dok je sa druge strane djelovao kao ruski propagandista.

Portal je prepoznat po širenju dezinformacija, nacionalne i vjerske netrpeljivosti, govora mržnje, narativa kojima se negira crnogorski nacionalni i kulturni identitet, targetiranju nevladinog sektora i građanskih aktivista i kršenju Zakona o medijima i Zakona o zabrani diskriminacije. U brojnim tekstovima na tom portalu afirmišu se ratni zločinci, politika Vladimira Putina, kao i agresija Rusije na Ukrajinu, a negira genocid u Srebrenici. 

Portal IN4S afirmativno izvještava o politici predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, koji je 2021. godine poslao avion Vlade Srbije kako bi Gojko Raičević bio prebačen na liječenje u kovid bolnicu u Batajnici.

U izvještaju američkog State Departmenta, u kojem su predstavljeni stubovi ruske kampanje dezinformisanja, portal IN4S je označen kao dio propagandnog ekosistema ruske dezinformacione kampanje. DFC je ranije pisao da je IN4S osnovan 2009. godine i da je među osnivačima, pored Gojka Raičevića i Vladimir Božović, sadašnji rektor Univerziteta Crne Gore.

Vladimir Božović i Gojko Raičević su zajedno, 2017. godine, boravili u Moskvi gdje su prisustvovali Plenarnom zasijedanju Prvog saziva Skupštine naroda Evroazije i VII sazivu Skupštine naroda Rusije.

Istom skupu prisustvovali su i Vojin Grubač, kolumnista portala IN4S, Marko Kovačević, predsjednik opštine Nikšić i Mlađan Đorđević, nekadašnji savjetnik predsjednika Srbije Borisa Tadića i sekretar Savjeta za Srbe u regionu i dijaspori.

Pojedini moldavski mediji su u maju 2023. godine u svojim člancima iznijeli određene podatke o navodnim vezama Gojka Raičevića sa ruskim obavještajnim strukturama kroz plasiranje naručenih tekstova putem portala IN4S. Ti mediji su objavili fotografiju iz 2016. godine na kojoj je Raičević navodno u društvu ruskih agenata, među kojima je i Ana Bogačeva, članica Agencije za istraživanje interneta, koju FBI potražuje zbog nezakonitog miješanja u američke izbore.

Moldavski mediji među saradnicima Gojka Raičevića navode Igora Damjanovića, dopisnika IN4S i raznih ruskih izdanja, Vladimira Božovića, rektora Univerziteta Crne Gore i Dražena Živkovića, osnivača i urednika portala Borba.

Rusku propagandističku misiju portal IN4S je intenzivirao početkom ruske agresije na Ukrajinu, u februaru 2022. godine, kada su plasirane lažne vijesti i narativi kojima se veličala ruska moć i pravdala odluka o već isplaniranoj invaziji na suverenu državu Ukrajinu.

Putem različitih platformi IN4S širene su informacije precizno i dosljedno harmonizovane sa stavovima zvanične Moskve. Ključni čovjek koji plasira rusku propagandu u Crnoj Gori putem IN4S portala, a koja dolazi direktno iz ruskih institucija i medija je Igor Damjanović.

On je zajedno sa sveštenikom Srpske pravoslavne crkve Mijajlom Backovićem, 16. februara 2023. godine, bio na sastanku u Ruskoj ambasadi u Podgorici, nakon čega je otputovao za Rusiju. Osim za IN4S, Damjanović je o dešavanjima sa fronta izvještavao i za srpske medije Alo i Happy TV. Nakon što mu je Fejsbuk platforma suspendovala profil na određeni period i  onemogućila objavljivanje spornog sadržaja, on je otvorio Telegram kanal Rat uživo koji broji preko 20 hiljada korisnika. 

Igor Damjanović je boravio sa ruskom vojskom na terenu gdje je i odlikovan medaljom Patriot Rusije od strane pukovnika Sedoj, komandira bataljona Jevgenij Rodionov, zbog njegovog truda na objektivnom izvještavanju o situaciji na Frontu.

Igor Damjanović je tokom 2015. i 2016. godine pisao tekstove za ruske portale Katehon i Geopolitica.ru koji su u izvještaju američkog Stejt departmenta označeni kao dio takozvanog propagandnog ekosistema ruske kampanje dezinformacija. Pored toga, Damjanović je i začetnik pokreta Besmrtni puk u Crnoj Gori, koji je formiran po uzoru na međunarodni, civilno-patriotski pokret za očuvanje ličnog sjećanja na generacije iz Drugog svjetskog rata, koji je osnovan u februaru 2014. godine u Rusiji.

Aktivnosti IN4S i Igora Damjanovića očigledan su primjer ruskog malignog uticaja i propagande koji direktno utiču i degradiraju evroatlantski put Crne Gore. I u ovom slučaju izostala je bilo kakva reakcija nadležnih organa države Crne Gore na takvo djelovanje.

Prosrpski i proruski portal IN4S često plasira uvrede i provokacije upućene nacionalnim manjinama ili njihovim političkim predstavnicima. Na taj način, taj portal učestvuje u kampanji koja ima za cilj polarizaciju i dugoročno urušavanje društva i građanskog koncepta Crne Gore. Uvrede koje se sa tog portala upućuju Albancima i Hrvatima u Crnoj Gori ne nailaze na reakcije crnogorskih institucija.

Sa druge strane, podršku portalu IN4S i njegovom uredniku Gojku Raičeviću pružaju Goran Danilović, lider Ujedinjene Crne Gore i direktor Agencije za kontrolu obezbjeđivanja kvaliteta visokog obrazovanja, Milivoje Brković, odobornik u Skupštini Glavnog grada, sveštenik Srpske pravoslavne crkve, Mijajlo Backović, Prava Crna Gora i njen lider Marko Milačić, stranica Bunt koja je prepoznata po širenju dezinformacija, antizapadnih narativa, govora mržnje i poziva na nasilje. Upravo su to kanali putem kojih se širi meka moć koja ne mora da preraste u konkretno nasilje, ali koja značajno utiče na povećanje tenzija u društvu.

Pored direktne podrške tom portalu, izražene u pojedinačnim slučajevima, legitimitet su mu davali i pojedini crnogorski zvaničnici gostujući na njegovim platformama.

Među njima su bili Dritan Abazović, Zdravko Krivokapić i Milojko Spajić. IN4S je za svoje djelovanje pomognut i ohrabren i od javnih državnih preduzeća Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) i Crnogorskog elektrodistributivnog centra (CEDIS) koji su tokom 2021. i 2022. godine imali potpisane ugovore sa tim portalom za reklamiranje.

Na taj način se novac crnogorskih građana dodjeljuje portalu koji nije registrovan u skladu sa crnogorskim zakonodavstvom i koji često krši Kodeks novinara Crne Gore.