Rusija izdvojila 420.000 eura za Mariju Lvovu-Belovu: dodatni državni budžet izdvojen za prisilno zadržavanje Ukrajinaca

Nakon invazije na Ukrajinu, okupacione vlasti koje je postavila Rusija sistematski je  deportovano ukrajinsko stanovništvo sa okupiranih teritorija u Rusku Federaciju. Ratni zločini prisilnog preseljenja podjednako ciljaju na odrasle i djecu. Prema procjenama UN-a, na teritoriju Ruske Federacije deportovano je više od 2,8 miliona Ukrajinaca, od kojih nekoliko stotina hiljada djece. U jednom od intervjua, komesarka predsednika Ukrajine za prava deteta i rehabilitaciju dece Darja Gerasimčuk, naglasila je da broj deportovane ukrajinske dece može dostići 200.000 do 300.000. Istovremeno, sajt "Djeca rata" identificirao je 19.546 djece, od kojih je samo 388 vraćeno.

Kao ranjiva grupa stanovništva, djeca su jedna od kritičnih meta za deportaciju, zbog svoje ranjivosti na „prevaspitavanje“, kao i na propagandu i dezinformacije. Za mnogu otetu ukrajinsku djecu, nakon deportacije na teritoriju Ruske Federacije uslijedilo je prisilno usvajanje od strane ruskih porodica i sticanje ruskog državljanstva, uprkos tome što imaju roditelje ili zakonske staratelje, što je njihovu repatrijaciju iz Rusije dodatno otežalo. U međuvremenu, ukrajinska djeca koja su prisiljena ostati na ruskoj teritoriji podliježu militarizaciji i rusifikaciji, koja ima za cilj uništiti njihov ukrajinski identitet – ovu smišljenu politiku koju su ruske vlasti vodile tokom decenije vojne agresije na Ukrajinu i dvije godine genocida.

Ruske vlasti održavaju različite načine zadržavanja deportovanih ukrajinskih državljana na ruskoj teritoriji, obraćajući posebnu pažnju na djecu. U cilju naseljavanja deportovanih, Rusija sistematski razvija i finansira mrežu takozvanih „privremenih smeštajnih punktova“, namijenjenih smještaju deportovanih. Izveštaj istraživačke laboratorije za humanističke nauke Yalea identificira 43 lokacije koje se koriste za zadržavanje ukrajinske dece, dok su najmanje 32 institucije navodno

uključene u njihovo sistematsko prevaspitanje. Ovaj proces pokazuje jasnu orijentaciju ka ruskocentričnom obrazovanju i elementima militarizacije obrazovnog procesa. To uključuje aktivno angažiranje ruskih paravojnih organizacija za mlade, odnosno "Omladinske armije", "Pokreta prvih" i "Mlade garde".  

Projekat kroz istraživanje "Gdje su naši ljudi?" otkriva ogromnu mrežu prevaspitanja stvorenu na bazi ljetnjih kampova, hostela, sirotišta, pa čak i manastira Ruske pravoslavne crkve. Odlikuje se ekstenzivnom geografijom, sistem objekata proteže se od ruskih regiona koji graniče sa Ukrajinom (regije Rostov, Bilgorod, Kursk) do Sibira i ruskog Dalekog istoka.

Ruski političari visokog profila aktivno su uključeni u zadržavanje i preseljenje ukrajinske djece sa okupiranih teritorija, širom Ruske Federacije. Naime, na listi angažiranih organa nalaze se predsjednička komesarka za prava djeteta Marija Lvova-Belova, za čije je nezakonite aktivnosti ruska vlada izdvojila 420.000 eura iz federalnog budžeta za 2024. godinu i regionalni guverneri poput guvernera Moskovske oblasti Andreja Vorobjova, poznatog po deportovanju porodice iz okupirane Donjecke oblasti u oblast Moskve.

Napori visokih ruskih zvaničnika olakšavaju organiziranje tendera koji pokrivaju zadržavanje ukrajinske dece na teritoriji Ruske Federacije. Poznati su konkretni slučajevi kada su ruski zvaničnici preuzeli kontrolu nad okupiranim teritorijama. Naprimjer, guverner Murmanske oblasti Andrej Čibis preuzeo je kontrolu nad okupiranim Primorskim okrugom Zaporoške oblasti.  

Ruski guverner je u više navrata dolazio u okupiranu Zaporošku oblast, posjećivao decu u obrazovnim ustanovama i čestitao im "uključivanje dijela regiona u sastav Ruske Federacije, pozivajući ih da posjete Murmansku oblast". Ishodi Čibisovih posjeta ovom dijelu Ukrajine koji su okupirali Rusi su duboko zabrinjavajući.  Direktno uključen u ilegalnu deportaciju ukrajinske djece, guverner Murmanska je pod međunarodnim sankcijama. Na primjer, u septembru 2022. Andrej Čibis je stigao na aerodrom u Murmansku da dočeka 11 deportovane djece iz Ukrajine. U ljeto 2023. godine Čibis je iz budžeta Murmanske oblasti izdvojio sredstva za pokrivanje de facto deportacije ukrajinske djece iz okupirane regije Zaporožja u ljetne kampove u Krasnodarskom kraju u Rusiji. Istovremeno, prije slanja u ljetne kampove u Rusiji, djecu je okupila ministarka obrazovanja Murmanske oblasti Diana Kuznecova, koja je posjetila predškolske ustanove, škole i fakultete u Primorskom, kao i u okupiranom Mariupolju, Berdjansku, i okolnim selima.

 

Treba napomenuti da su ruske vlasti dodatno počele finansirati obuku novih "službenika" na okupiranim teritorijama Ukrajine. U dokumentu objavljenom u januaru 2023. pominje se izdvajanje 6,6 milijardi rubalja (57 miliona funti sterlinga) za niz projekata na okupiranim teritorijama koji se odnose na obuku novih državnih službenika, razvoj "obrazovnih programa među mladima" i postavljanje infrastrukture za rusku internet cenzuru, koja blokira "nepoželjne" web stranice. Ovaj proces ide ruku pod ruku sa proširenjem mogućnosti nekoliko novih propagandnih medijskih resursa u okupiranoj regiji Zaporožja, uključujući web stranice, Telegram kanale i influencere koje finansira država.

Vrijedi napomenuti da Murmanska oblast nije jedina udaljena regija Rusije u kojoj se nalaze deportovana ukrajinska djeca. Od 2014. godine Putinov režim prakticira prisilno preseljenje Ukrajinaca na ruski Daleki istok, uključujući Primorski kraj. Prema podacima ruskih izvora, već u jesen 2014. region je imao 53 takozvana "privremena smještajna mjesta" koja su ugostila 1.500 Ukrajinaca, uključujući djecu. Dostupne informacije o uslovima života u takvim „mjestima“, kao što je naselje Lipovci u okrugu Oktjabrski, otkrivaju da su Ukrajinci živeli bez odgovarajuće hrane i u hladnoći surovog regiona.  

Namjerna politika raseljavanja Ukrajinaca, koju provodi ruska vlada, usko je povezana s demografskom krizom u udaljenim regijama Rusije. Jurij Avdejev, doktor ekonomskih nauka, direktor Azijsko-pacifičkog instituta za migracione procese i vodeći naučni saradnik na Pacifičkom institutu za geografiju Ruske akademije nauka direktno ukazuje na preseljavanje Ukrajinaca u ove krajeve kao "rješenje" za akutni nedostatak lokalnog stanovništva.

Deportacije ukrajinske djece u Rusiju su značajno intenzivirane nakon izbijanja  ruske invazije na Ukrajinu 24. februara 2022. Zvanični Telegram kanal "Ministarstva rada i socijalne zaštite" u dijelu koji je okupirala Rusija Hersonska oblast pokrivala je pregovore između delegacije ovog "Ministarstva" i rukovodstva dječijeg ljetnjeg kampa "Okean" u Primorju. Sastanak je bio posvećen pitanju izdvajanja sredstava iz lokalnog budžeta dijela Hersonske oblasti pod ruskom okupacijom za finansiranje 'rehabilitacionih' putovanja za ukrajinsku decu u pomenuti kamp, koji se nalazi na obali Japanskog mora, hiljadama kilometara udaljen od Ukrajine. Značajna udaljenost između mjesta zadržavanja od Ukrajine predstavlja značajnu prepreku za povratak deportovane ukrajinske djece u domovinu.  

Prema ruskim izvorima, Primorski kraj je od aprila 2022. godine postao jedan od "lidera" u ruskom regionu Dalekog istoka u pogledu programa "prijema" i "prilagođavanja" ukrajinske deportovane djece. Stoga regionalno rukovodstvo

aktivno "olakšava" dolazak djece sa okupiranih teritorija Donjecke i Luganske oblasti, anektiranih Rusiji.

Guverner Primorskog kraja Oleg Kožemjako, koji aktivno podržava rusku invaziju na Ukrajinu, izdvaja sredstva iz regionalnog budžeta za smeštaj ruske djece siročadi koja su sada odrasla i koja se bore u ruskoj vojsci u Ukrajini, također,  djecu koja su izgubila roditelje služeći u ruskoj okupatorskoj vojsci u ratu protiv Ukrajine. Telegram kanal šefa zakonodavne skupštine Primorskog kraja Aleksandra Rolika pominje nacrt zakona kojim se osigurava finansiranje stambenog zbrinjavanja "učesnika specijalnih operacija" koji su imali status siročadi i bili uključeni u borbu protiv Ukrajine. Konkretno, sadrži informacije o kupovini stambenih prostora od graditelja višestambene zgrade u selima Jakovlevka i Mikhajlovka u Primorskom kraju.

Na osnovu iznesenih činjenica, možemo zaključiti da je finansiranje deportacije ukrajinske djece, kao i njihova kasnija rusifikacija i militarizacija, dosljedna zločinačka politika ruske vlade usmjerena na iskorijenjivanje ukrajinskog identiteta kod deportovane djece i „rješavanje“ demografske krize u udaljenim regionima Rusije.

Istovremeno, ruski zvaničnici finansiraju ugrožene kategorije stanovništva, manipulirajući stambenim „preferencijama“ za ekonomski ugrožene građane i pojedince koji imaju status siročadi, i cinično ih koriste kao mobilizacioni resurs u zločinačkom ratu protiv Ukrajine. Ovi procesi pokazuju da će nekažnjeno zlo opstati i rasti ako se ne zaustavi. Stoga međunarodna zajednica hitno treba pojačati pritisak sankcija na Rusiju i pozvati navedene zvaničnike na odgovornost.