Nova kineska prijetnja NATO-u i EU

Kineska ekonomska strategija ima za cilj da je učini manje ovisnom o drugim zemljama, a da međunarodne proizvodne lance učini više ovisnim o Kini.

Na samitu u Vilniusu, NATO je u usvojenim dokumentima ukazao na potrebu suzdržanosti u odnosu na Kinu. Veličina i ambicije Kine omogućile su joj da uspješno prodre u sve sektore privrede mnogih evropskih zemalja. Imperativ Kine na globalnom nivou je da postane tehnološka i ekonomska supersila o kojoj ovise druge zemlje. Imperativ Pekinga na nacionalnom nivou je kontinuirana dominacija i vladavina Komunističke partije Kine.

Ako su vlade evropskih zemalja odlučne da se suoče sa prijetnjom iz Kine, onda treba biti uvjeren da ekonomski interesi neće prevladati nad sigurnosnim. Evropski zvaničnici su naglasili da postoji hitna potreba da kompanije u Evropi smanje rizike povezane sa Kinom, a da pritom ne žele  izolirati ekonomije. “Za Njemačku Kina ostaje partner, konkurent, sistemski rival. Ali aspekt sistemskog rivalstva postaje sve primjetniji posljednjih godina”, rekla je njemačka ministrica vanjskih poslova Annalena Berbock.  

Ovo se odnosi na cijelu Evropu.  

Kina je ograničila izvoz dva ključna metala za proizvodnju poluprovodnika, što se smatra upozorenjem Evropi i SAD u tehnološkom ratu oko visokotehnoloških poluprovodnika. Zauzvrat, kineska suzdržanost se manifestuje u praktičnim koracima za kontrolu isporuke poluprovodnika. Holandska vlada pridružila se Japanu i SAD-u u uvođenju novih kontrola izvoza poluprovodnika i tehnologije koja se može koristiti za stvaranje i razvoj novih vojnih sistema.

Kina mnogo upornije slijedi svoje interese i na različite načine pokušava promijeniti postojeći međunarodni poredak zasnovan na pravilima. Ovo utiče na evropsku i globalnu sigurnost. Ekonomisti naglašavaju da je konkurencija između država korisna, ali konkurencija mora biti zasnovana na poštenim pravilima.

Kina je najveći trgovinski partner mnogih zemalja, uključujući i Njemačku. Prema podacima Saveznog zavoda za statistiku Njemačke, 2022. godine njemački uvoz iz Kine iznosio je 191,1 milijardu eura. U međuvremenu, njemački izvoz u Kinu iznosi 106,8 milijardi eura.

Kina ima najveći državni obavještajni aparat na svijetu, koji zasjenjuje i izaziva obavještajne agencije većine evropskih zemalja. Analitičari primjećuju da je obavještajna prijetnja iz Kine pogoršana učešćem "cijele države" koja koristi državne i nedržavne strukture za obavještajne podatke, uključujući i ekonomske.

U međuvremenu, Samsung i Apple sele svoje poslovanje iz Kine u druge južnoazijske zemlje kao što su Vijetnam i Indija. Danas Samsung proizvodi polovinu svojih pametnih telefona u Vijetnamu, gdje plaća porez na dobit od 10 posto, u poređenju sa standardnih 25 posto u Kini. Apple, također, posluje u Vijetnamu i tamo proizvodi Apple satove i iPade. Do 30 posto svih Samsung pametnih telefona proizvodi se u Indiji, zemlji koja se pojavljuje kao globalno tržište za proizvodnju pametnih telefona, gdje su Koreanci otvorili svoju najveću fabriku pametnih telefona u blizini New Delhija 2022. godine.

Ruska invazija na Ukrajinu je promijenila mnoge stvari. Bliske veze Pekinga sa Moskvom narušile su njegov imidž i u istočnoevropskom regionu, pogoršavajući situaciju koja je već pogoršana pandemijom COVID-19, kada je ugled Kine u Evropi značajno pao. U istočnoj Evropi, podrška Pekinga propagandi dezinformacija koju proodi Moskva protiv NATO-a i Sjedinjenih Američkih Država uopšte nije prihvaćena.  

Peking promovira prijedloge koji dobro funkcioniraju u balkanskim zemljama koje nisu članice EU, alit i prijedlozi nisu u skladu sa briselskim zakonima o radu i kreditima. Dok se zavisnost Kine od Evrope stalno smanjuje, zavisnost pojedinih evropskih zemalja od Kine značajno se povećala posljednjih godina. Ovo je osnova za formiranje strategije NATO-a i EU za obuzdavanje kineske ekonomske i političke ekspanzije.