Euroviews: Hibridni rat Rusije, koji sve više eskalira, ima EU na nišanu

Kada se posmatraju ove neprijateljske radnje pojedinačno, one same po sebi možda neće predstavljati više od smetnje. Ipak, zajedno, ove akcije čine sveobuhvatan paket hibridnog ratovanja u kojem se granice stalno pomjeraju, piše Alexander Borum.

Uprkos ratu koji se odvija i kontinuiranoj krizi troškova života, život prosječnog evropskog građanina je miran i ugodan.
O tome svjedoči i nedavno objavljeni Globalni indeks mira 2024, koji pokazuje da na listi 10 najmiroljubivijih zemalja i dalje dominiraju evropske zemlje.
Ali ogrebotina je ispod površine i pojavljuje se zlokobnija stvarnost: Evropa uključena u dugotrajni i žestoki hibridni rat koji zahtijeva pažnju.
Od ruske invazije na Ukrajinu, zapadni svijet je pružio neviđen nivo vojne i ekonomske podrške kako bi zaustavio plimu neograničenog nasilja protiv ove zemlje.
Iako je ova podrška bila ključni dio osiguravnja ukrajinske nezavisnosti, ona je dovela do eskalacije tekućeg hibridnog rata Rusije protiv Zapada do novih visina, posebno ciljajući na Evropsku uniju.

Kremlj ne posustaje

Iako je Rusija najistaknutiji napadač, ona nije sama u svojim antizapadnim naporima. Ona je marljivo balansirala svoje interese sa interesima Zapada, angažirajući partnere kao što su Bjelorusija, Iran i Sjeverna Koreja.
Smještanjem ruskog nuklearnog oružja i trupa te naoružavanjem i opskrbom ruskih oružanih snaga, ove zemlje pogoršavaju rusku agresiju. Međutim, Kina ostaje ključni dio slagalice.
Na nedavno održanom samitu NATO-a u Washingtonu naglašena je uloga Kine kao odlučujućeg pokretača ruske agresije u Ukrajini i aktivnog učesnika u hibridnom ratu protiv transatlantskih partnera.
Iako nije sama, Rusija ostaje jedinstveno agresivan akter, koji se upušta u višestruki rat protiv Zapada iz relativne sigurnosti iz sjene.
Nakon završetka nedavnih izbora za Evropski parlament, konsultantske firme su identificirale desetine hiljada naloga koji su širili dezinformacije, čak i kada su građani EU pokušavali glasati na izborima koji su doveli do naglog uspona populističkih partija sa pro-Vladimir Putinovim pozicijama.
Osim izbora, pojavili su se lažni narativi kao što je Bugatti-gate. Ova priča o Oleni Zelenskoj, prvoj dami Ukrajine, koja je kupila luksuzni automobil za 4,5 miliona eura u vreme posebnog pritiska za Ukrajinu.
Naravno, lažna priča, nastala korištenjem dubokih lažnih tehnika, lažnih medija i falsificiranih informacija, brzo je razotkrivena, ali ne prije nego što su šokantne reakcije oblikovale politički diskurs širom Evrope, barem na trenutak.

Subverzije se povećavaju

Međutim, tamo gdje bi dezinformacije mogle uzrokovati poremećaj i nestabilnost, u igri su zlokobniji napori, a mreže infiltratora i obavještajnih operatera se sve više raspliću unutar Evropske unije.
Od istaknutih akademika na Baltiku do cvjećara iz inozemstva u Sloveniji sa direktnim vezama sa ruskim obavještajnim službama, situacija izgleda sve sumornija.
Finansijski subjekti kao što je Pravfond omogućavaju ruskim obavještajnim službama da finansiraju ometajuće i destabilizirajuće napore u Evropi.
Instrumentalizirajući migraciju i osiguravajući smjernice, rute i snabdijevanje migrantima, Rusija i Bjelorusija usvojile su nemilosrdni metod hibridnog ratovanja.
Pravfond proširuje obim i razmjere ruskog političkog ratovanja protiv Evrope, uz finansiranje u korist antidemokratskih pokreta, političkih subjekata sa proruskim, izolacionističkim ili protestno orijentiranim stavovima, regrutacijom evropske imovine, kao i velikim obavještajnim podacima i operacijama uticaja širom kontinentalne Evrope.
Pored poremećaja iznutra, Rusija i njen bliski saveznik Bjelorusija nastoje izvršiti pritisak na vanjske granice Evrope.
Eksploatišući očajne ljude i bacajući ih na evropske granice, oni raspiruju ne samo potrebu za snažnim odgovorima upravljanja granicom, već i plamen antimigrantske retorike, koja često potiče od političkih stranaka sa stavovima koji pogoduju ruskim interesima.

Od atentata do sabotaže, sve prolazi

Kada se posmatraju ove neprijateljske radnje pojedinačno, one same po sebi možda neće predstavljati više od smetnje.

Ipak, zajedno, ove akcije čine sveobuhvatan paket hibridnog ratovanja u kojem se granice stalno pomjeraju. Proteklih mjeseci Rusija je Baltičko more učinila linijom fronta za eskalaciju svog hibridnog rata protiv Zapada, ciljajući na zemlje članice EU u regionu sa sračunatim manevrima da ih isprovocira.
Ključno oruđe je ponovno rasplamsavanje graničnih sporova u Finskom zaljevu, duž rijeke Narve s Estonijom i u moru oko ruske enklave Kalinjingrad jednostranim prekrajanjem granica, koje direktno krše međunarodno pravo.
Na čelu eskalirajućeg hibridnog rata Rusije protiv Evrope bio je niz specijalnih operacija provedenih unutar šengenskih granica.
Nekoliko ubistava političkih disidenata unutar Evrope dogodilo se tokom posljednjih decenija Putinove vladavine u Rusiji, ali nedavni pokušaj ubistva Armina Pappergera, izvršnog direktora Rheinmetall-a, otvorio je novu granicu u pokušajima da se smanji podrška Ukrajini.
Djela sabotaže potresla su Evropu posljednjih godina. Kako evropske obavještajne službe nastavljaju naglašavati povećanje ruskih istraživačkih napora u odbrambenoj industriji, morskim kablovima i ključnoj infrastrukturi, budućnost će vjerovatno donijeti daljnje pokušaje da se poremete linije snabdijevanja Ukrajine putem sabotaže.
Iznad nas i na moru evropski zračni saobraćaj i brodarstvo sve su više na meti pokušaja ometanja GPS sistema na koje se oslanjaju za sigurnu navigaciju.
Konačna posljedica takvog poremećaja mogu biti katastrofalni incidenti koji uzrokuju nepopravljivu štetu okolišu ili značajne gubitke civilnih života - oštar podsjetnik na ozbiljnost situacije.

Pazite na Ukrajinu

Uz tako značajan pritisak na Evropu, možda nije bilo iznenađenje kada je danski ministar odbrane Troels Lund Poulsen u februaru primijetio da će Rusija vjerovatno biti u poziciji da testira Član 5 i solidarnost NATO-a u periodu od tri do pet godina.
Ova izjava je ponovila izjavu njemačkog ministra odbrane Borisa Pistoriusa, koji je u januaru napomenuo da NATO treba očekivatie napad na državu članicu u roku od pet do osam godina, naglašavajući potrebu za jedinstvom i solidarnosti među partnerima.

Uz daljnje eskalacije koje se naziru, neko bi mogao biti u iskušenju da traži utjehu u NATO-u.
Ipak, sa nedavnim pokušajem atentata na bivšeg američkog predsjednika Donalda Trumpa i lošim učinkom predsjednika Joea Bidena u njegovoj kandidaturi za reizbor, NATO će se vjerovatno suočiti sa potpuno novom realnošću ako Trump preuzme dužnost u novembru.
S obzirom da SAD pod Trumpom provode sve više izolacionističku politiku, zaokret prema istoku i evidenciju izjava koje sijevaju nepovjerenje u jedinstvo alijanse, postoji sve veći osjećaj hitnosti da Evropa preuzme vlasništvo nad svojim sigurnosnim potrebama.
Za Evropu je ključno da učini sve što je potrebno kako bi Ukrajinu održala u borbenoj formi ako bi SAD posustale, jer bi svaki drugi put doveo do katastrofe.