Tri godine potpune ruske invazije i agresije na Ukrajinu: EU usvojila 16. paket ekonomskih i pojedinačnih mjera

“Već tri godine Rusija nemilosrdno bombarduje Ukrajinu, pokušavajući da ukrade zemlju koja nije njihova. Ova nova runda sankcija ne cilja samo na rusku “flotu u sjeni”, već i na one koji podržavaju rad nesigurnih naftnih tankera, kontrolore videoigara koji se koriste za upravljanje bespilotnim letjelicama, banke koje se koriste za zaobilaženje sankcija i propagandne kuće koje šire laži. Nema sumnje ko je agresor, ko treba platiti i odgovarati za ovaj rat. Svaki paket sankcija oduzima Kremlju sredstva za vođenje rata. S obzirom da su u toku razgovori o okončanju ruske agresije, moramo Ukrajinu staviti u najjaču moguću poziciju. Sankcije pružaju polugu”, kazala je Kaja Kallas, visoka predstavnica za vanjske poslove i sigurnosnu politiku.  

Novi paket sankcija uključuje odluke o:

Individualni oglasi

Evropsko vijeće se složilo oko značajnog grupe od 83 subjekta, koji se sastoji od 48 osoba i 35 subjekata odgovornih za radnje koje narušavaju ili ugrožavaju teritorijalni integritet, suverenitet i nezavisnost Ukrajine.

Osim toga, Evropsko vijeće je uspostavilo dva nova kriterija koji će omogućiti EU da nametne restriktivne mjere pojedincima i subjektima koji posjeduju ili upravljaju plovilima Putinove “flote u sjeni”, kao  i oni koji podržavaju ili imaju koristi od ruskog vojnog i industrijskog kompleksa.

“Flota u sjeni”

Dodatni brodovi su dodani na listu onih koji podliježu zabrani pristupa lukama i zabrani pružanja širokog spektra usluga vezanih za pomorski transport. Ova mjera cilja na tankere izvan EU koji su dio Putinove “flote u sjeni” koji zaobilaze mehanizam ograničenja cijena nafte, podržavaju energetski sektor Rusije ili plovila koja su odgovorna za transport vojne opreme za Rusiju ili ukradenog ukrajinskog žita. 74 plovila porijeklom iz trećih zemalja su obuhvaćena sankcijama po ovim osnovama, čime je ukupan broj određenih plovila porastao na 153.

 

Finansije i bankarstvo

 

Prvi put, EU nameće zabranu transakcija kreditnim ili finansijskim institucijama osnovanim izvan Rusije koje koriste „Sistem za prenos finansijskih poruka“ (SPFS) Centralne banke Rusije. SPFS je specijalizirani servis za razmenu finansijskih poruka koji je razvila Centralna banka Rusije da neutralizira efekat restriktivnih mjera.

Nadalje, Evropsko vijeće je odlučilo proširiti zabranu pružanja specijaliziranih usluga razmjene finansijskih poruka na 13 regionalnih banaka koje se smatraju važnim za ruski finansijski i bankarski sistem.

 

Trgovina

 

Evropsko vijeće dodalo je 53 nova subjekta na listu onih koji direktno podržavaju ruski vojni i industrijski kompleks u njenom agresorskom ratu protiv Ukrajine. Oni će biti podvrgnuti strožijim izvoznim ograničenjima koja se odnose na robu i tehnologije dvostruke namjene, kao i na robu i tehnologiju koji bi mogli doprinijeti tehnološkom unapređenju ruskog odbrambenog i sigurnosnog sektora. Trećina ovih subjekata su ruski, dok se ostali nalaze u trećim zemljama (Kina uključujući Hong Kong, Indija, Kazahstan, Singapur, Turska, Ujedinjeni Arapski Emirati i Uzbekistan) i bili su uključeni u zaobilaženje trgovinskih ograničenja ili su se bavili nabavkom osjetljivih artikala potrebnih na primjer za UAV-ove i rakete koje se koriste za ruske vojne operacije.

Uz to, odluka proširuje listu zabranjenih artikala koji doprinose tehnološkom unapređenju ruskog odbrambenog i sigurnosnog sektora dodavanjem stavki za razvoj i proizvodnju ruskih vojnih sistema, kao što su: hemijski prekursori hloropikrina i drugih agenasa za kontrolu nereda, softver koji se odnosi na kompjuterske mašine za numeričku kontrolu (CNC), jedinjenja hroma koji se koriste za vođenje i kontrolori Unhmann (Unhmann kontroleri).

 

Konačno, EU je uvela dodatna ograničenja na izvoz robe koja doprinosi jačanju ruskih industrijskih kapaciteta (hemikalije, neke plastike i guma) i njihov tranzit kroz Rusiju, kao i daljnja ograničenja na uvoz primarnog aluminijuma, koji Rusiji donosi značajne prihode.

 

Zabrana emitovanja

 

Evropsko vijeće je odlučilo suspendirati dozvole EU za emitovanje za osam ruskih medija pod stalnom kontrolom ruskog rukovodstva i da im zabrani emitovanje svog sadržaja. To su: EADaily / Eurasia Daily, Fondsk, Lenta, NewsFront, RuBaltic, SouthFront, Strategic Culture Foundation i Krasnaya Zvezda / Tvzvezda. Ovi mediji bili su od suštinske važnosti i instrumenti u pokretanju i podršci ruskog agresivnog rata protiv Ukrajine, te za destabilizaciju susjednih zemalja i EU i njenih država članica.

U skladu sa Poveljom o osnovnim pravima, dogovorene mjere neće spriječiti ciljane medije i njihovo osoblje da u EU obavljaju druge aktivnosti osim emitovanja npr. istraživanja i intervjue.

Priključci  

EU zabranjuje bilo kakve transakcije s određenim lukama, bravama i aerodromima u Rusiji koje se koriste za prenos bespilotnih letjelica, projektila i srodne tehnologije i komponenti u Rusiju, ili za zaobilaženje gornje granice cijene nafte ili drugih restriktivnih mjera od strane plovila koja prakticiraju neregularne i visokorizične plovidbene prakse. To uključuje pristup njihovim objektima i pružanje bilo kakvih usluga plovilima ili avionima.

 

Prevoz

 

Kako bi osigurao djelotvornost restriktivnih mjera EU usmjerenih na sektor vazduhoplovstva, Evropsko vijeće je odlučilo proširiti zabranu letova u EU na navedene avioprijevoznike koji obavljaju domaće letove unutar Rusije ili izvoze avione ili drugu avio-robu i tehnologiju ruskim avioprijevoznicima i njihovim kontroliranim subjektima.

Nadalje, EU jača postojeću zabranu cestovnog transporta robe unutar teritorije EU, uključujući i tranzit, od strane operatera iz EU u vlasništvu ruskog fizičkog ili pravnog lica sa 25 posto ili više vlasništva. Nova odredba zabranjuje bilo kakve promjene u strukturi kapitala drumskih transportnih preduzeća koje bi povećale procentualni udio u vlasništvu ruskog fizičkog ili pravnog lica za više od 25 posto.

Energija

Paket koji je dogovoren nameće dodatna ograničenja na izvoz robe i tehnologije, posebno softvera koji se odnosi na istraživanje nafte i gasa, kako bi se dodatno ograničili ruski istražni i proizvodni kapaciteti. Osim toga, proširuje se zabrana snabdijevanja robom, tehnologijama i uslugama za završetak projekata eksploatacije sirove nafte u Rusiji, kao što je Vostok naftni, slično kao i završetak LNG projekata koji su trenutno na snazi.

Evropsko vijeće zabranjuje osiguranje privremenog skladišta ruske sirove nafte i naftnih derivata unutar EU, nezavisno od nabavne cijene nafte i krajnjeg odredišta tih proizvoda.

 

Drugi

 

EU zabranjuje pružanje građevinskih usluga, uključujući građevinske radove, proširujući pristup koji već postoji u nelegalno okupiranim dijelovima Ukrajine.

Kako bi se borili protiv nezakonitog ponovnog izvoza robe iz EU pod sankcijama, operateri EU koji prodaju osjetljivu robu trećim zemljama, osim partnerskim zemljama, moraju implementirati mehanizme dužne pažnje, koji su sposobni identificirati, procijeniti i ublažiti rizike takvog ponovnog izvoza u Rusiju. Komisija će pomoći privrednim subjektima da olakšaju njihovu usklađenost, posebno u vezi sa ovim zahtjevima.

 

Bjelorusija

 

Paket sankcija uključuje dalje restriktivne mjere prema Bjelorusiji koje odražavaju trgovinske sankcije dogovorene protiv Ruske Federacije, kao i druge mjere kao što su ograničenja u vezi sa prodajom ili pružanjem usluga i softvera, depozita i novčanika kripto-aktive i transporta.

Nadalje, Evropsko vijeće je uvelo novi kriterijum za uvrštavanje na listu koji cilja na osobe, entitete ili tijela koja podržavaju ili imaju koristi od vojnog i industrijskog kompleksa Bjelorusije.

Krim i Sevastopolj, te određena područja Ukrajine pod kontrolom vlade

Evropsko vijeće je danas uvelo nova ograničenja na Krimu i Sevastopolju, te u oblastima Ukrajine pod kontrolom vlade u oblastima Donjeck, Herson, Lugansk i Zaporožja, sa ciljem inhibicije njihove integracije u Rusku Federaciju i sprečavanja zaobilaženja sankcija EU.

Ova ograničenja se odnose na pružanje usluga računovodstva, revizije, knjigovodstva, poreznog savjetovanja, poslovnog i upravljačkog savjetovanja, odnosa sa javnošću, građevinarstva, arhitekture, inženjeringa, pravnog savjetovanja, informatičkog savjetovanja, istraživanja tržišta i javnog mnjenja, tehničkog testiranja i analize i oglašavanja. Nadalje, ograničenja se odnose na osiguranja određenog softvera za upravljanje preduzećima i za industrijski dizajn i proizvodnju, kao i srodna prava intelektualne svojine ili poslovne tajne.

 

Režim sankcija koji se odnosi na područja Ukrajine pod kontrolom vlade nedavno je produžen za još godinu dana do februara 2026.  

Relevantni pravni akti će uskoro biti objavljeni u Službenom listu EU.