Špijuniranje za Rusiju: Evropljani regrutovani za Putinov hibridni rat
Evropske zemlje su u visokoj pripravnosti zbog ruskih špijuna u svojoj vojsci, obavještajnim službama i drugim državnim agencijama, nakon sve većeg broja špijunskih skandala koji su izazvali crvenilo od Bugarske do Berlina.
Švedski sud je u četvrtak (19. januara) osudio bivšeg obavještajnog agenta na doživotni zatvor, a njegovog brata na 10 godina zatvora, zbog prosljeđivanja osjetljivih informacija ruskoj vojnoj obavještajnoj službi GRU.
Državljani Švedske Peyman Kia (42) i Payam Kia (35) privedeni su prošle godine i negirali su sve optužbe.
“Braća su zajedno i uz konsultacije, bez ovlaštenja i da pomognu Rusiji i GRU-u, pribavila, proslijedila i podijelila informacije čije bi otkrivanje stranoj sili moglo biti štetno po sigurnost Švedske”, navodi se u saopćenju okružnog suda u Štokholmu.
Njih dvojica su osuđeni za tešku špijunažu, a stariji brat je proglašen krivim za neovlašteno rukovanje tajnim informacijama.
Evo još nekih slučajeva Evropljana uhvaćenih u ruskim špijunskim skandalima posljednjih godina:
Njemački dvostruki agent
Njemačka policija je u decembru 2022. uhapsila osumnjičenog dvostrukog agenta u obavještajnoj agenciji BND, zbog navodnog dijeljenja državnih tajni sa Rusijom.
Hapšenje čovjeka, identificiranog samo kao Carsten L., uslijedilo je mjesec dana nakon što je Njemac osuđen na uslovnu kaznu zbog prosljeđivanja informacija ruskim obavještajnim službama, u vrijeme dok je radio kao rezervni oficir za njemačku vojsku između 2014. i 2020. godine.
Italijanski kapetan
U martu 2021. kapetan italijanske mornarice i otac četvero djece uhapšen je nakon što je uhvaćen kako ruskom vojnom oficiru predaje memorijsku karticu sa 181 slikom povjerljivih dokumenata.
Walter Biot, koji je radio u uredu načelnika Štaba odbrane i imao pristup povjerljivim dokumentima, navodno je plaćen 5.000 eura.
Njegova supruga kaže za novine Corriere della Sera da je "očajnički tražio" novac da izdržava svoju porodicu.
Bugarski zvaničnici odbrane
U martu 2021. bugarske vlasti razbile su osumnjičeni ruski špijunski lanac koji se sastoji od nekoliko zvaničnika ministarstva odbrane.
Lanac navodno vodi bivši obavještajac čija je rusko-bugarska supruga imala ulogu posrednika u ruskoj ambasadi.
Dvojica ruskih diplomata su protjerana zbog afere.
Austrijski pukovnik
Godine 2018. penzionirani pukovnik austrijske vojske uhapšen je pod optužbom da je decenijama špijunirao za Rusiju, počevši od 1990-ih.
Na ispitivanju otkriva da su Rusi tražili informacije o sistemima naoružanja i migrantskoj krizi u Evropi. 2020. godine osuđen je na tri godine zatvora.
Poljski energetski zvaničnik
U martu 2018., zvaničnik poljskog Ministarstva energetike je uhapšen jer je proslijedio informacije Rusiji o stavu Poljske o projektu gasovoda Sjeverni tok 2.
Poljska se odlučno protivila gasovodu izgrađenom za transport ruskog gasa preko Baltičkog mora do zapadne Evrope, zaobilazeći tranzitne zemlje Poljsku i Ukrajinu.
Zvaničnik je osuđen na tri godine zatvora.
Mađarski zastupnik u Evropskom parlamentu
Mađarski poslanik u Evropskom parlamentu iz nacionalističke partije Jobik, Bela Kovač, optužen je 2017. godine za špijuniranje u EU u korist Rusije.
Kovač, čiji je otac bio Rus, često je dolazio u Moskvu, a vjeruje se da saa tamo živi.
Osuđen je u odsustvu na pet godina zatvora u septembru 2022.
Bivši moldavski poslanik
Bivši poslanik u bivšoj sovjetskoj republici Moldaviji, Iurie Bolboceanu, uhapšen je u martu 2017. pod optužbom da je redovno prodavao informacije Rusiji.
Moldavija se trudi da se oslobodi uticaja Moskve. Bolboceanu je osuđen na 14 godina zatvora zbog izdaje.
Latvijski željezničar
Krajem 2016. godine, latvijski željezničar Aleksandrs Krasnopjorovs uhapšen je jer je snimio video snimke NATO trupa i tereta koji se prebacuju željeznicom, a zatim ih slao kontaktima u Rusiju.
Etnički Rus i bivši sovjetski vojnik Crvene armije koji je služio u Afganistanu tokom 1980-ih, osuđen je na 18 meseci zatvora.