Putinov drugi front: Kako je rat postao način života u Rusiji?

Američki časopis ‘Foreign Affairs’ objavio je članak u kojem autor analizira situaciju unutar Rusije u kontekstu rata protiv Ukrajine te stavove ruskih građana prema takvim dešavanjima.

Andrei Kolesnikov, viši saradnik Karnegijeve zadužbine za međunarodni mir, u svom članku za američki časopis opisuje promjene u stavu ruskog naroda prema ratu kao da je to ”drugi front” predsjednika Vladimira Putina i govori ”bici za rusku psihu”.

Kolesnikov je rekao da su obični ljudi u Rusiji više od dvije decenije Putinove vladavine mogli računati na barem jedno temeljno pravo: da budu pasivni i ignoriraju ono što se dešava u njihovoj zemlji. Šta god Rusija radila u svijetu, njih se to nije trebalo ticati. Pod uvjetom da se nisu miješali u poslove elite, mogli su slobodno živjeti svoje živote.

Budući da je ruska vlada proglasila svoju “djelomičnu mobilizaciju” u septembru i oktobru 2022. godine, to pravo im je oduzeto. Više nisu mogli ostati isključeni. Rusi koji su ekonomski ovisni o državi sve više i više uviđaju da moraju biti aktivni putinisti – ili se, u najmanju ruku, pretvarati da to jesu.

Poslušnost je jedan od uslova dobrog građanstva

Pokoravanje vladajućem režimu i pokazivanje podrške “specijalnoj operaciji” u Ukrajini sada su postali gotovo neophodni uslovi za dobro građanstvo u Rusiji, smatra Kolesnikov.

Kaže da je stvaranje nove “poslušne” Rusije za Putina na neki način jednako važno kao i ono što se događa u Ukrajini. Gotovo od početka invazije, Kremlj vodi “drugi rat” unutar same Rusije, a to je rat koji “vjerovatno neće završiti čak i ako se sukob u Ukrajini zamrzne”.

Autor članka tvrdi da se ruski rat kod kuće počeo odvijati mnogo prije invazije na Ukrajinu. Tokom protekle decenije Putin je uspio probuditi želju svog naroda da povrati svoju imperijalnu slavu, koja je dugo bila uspavana. Sve je veći ponos zbog sposobnosti Rusije da se osloni na vlastite resurse, na svoj imidž jake zemlje naoružane nuklearnim oružjem i “divlje plaćenike”, očito misleći na Wagnerovu paravojnu grupu.

Promjene nekadašnjeg “mi i oni”

Međutim, promjena u stavovima javnosti poklopila se i sa drugom i važnijom promjenom: odnosom Rusa prema vladajućem režimu. U prošlosti je model “mi i oni”, odnosno model koji dijeli društvo na pristalice i protivnike, bio karakteristika koja je oduvijek karakterizirala rusko društvo. “Mi” su bili obični Rusi, nemoćni i uglavnom ostavljeni sami; a “oni” se odnosilo na one na vrhu, bilo u Kremlju ili na “one” koji su živjeli u palatama, provodili odmor na jahtama i s prezirom gledali na ljude.

Danas ”mi” označava sve Ruse, kako kaže autor, dok se ”oni” odnosi na neprijateljske snage, Evropu, NATO i Sjedinjenje Američke Države, koje pokušavaju rasparčati historijsku rusku teritoriju.

Rat je postao način života

Kolesnikov dalje nastavlja da se ruski režim pokazao vještim u izvozu robe na istok i uvozu krijumčarene robe preko, na primjer, Turske ili nekih centralnoazijskih zemalja. Politika Centralne banke i “relativno efikasan” ekonomski menadžment spasili su Putina od optuživanja za društveni i ekonomski neuspjeh, a taj uspjeh se pripisuje premijeru Mihailu Mišustinu koji je zbog toga postao sve popularniji.

Za Putinove “aktivne” pristalice i “pasivne konformiste” rat više nije samo dio svakodnevnog postojanja, već način života, zaključuje se u članku Foreign Affairsa.