Kako se kineska propaganda infiltrirala na radio stanice u Evropi

Kina je dosljedno i sistematski nastavila sa širenjem svojih narativa na globalnoj sceni, sa primarnim ciljem oblikovanja međunarodnog ambijenta u skladu sa svojim strateškim interesima i ideološkim perspektivama. Ovi poduhvati obuhvataju raznoliku lepezu taktika, uključujući kupovinu medijskih kompanija, aktivno angažiraanje kineskih ambasadora u glavnim i marginalnim medijima, korištenje plaćenih dodataka, saradnju sa prokremaljskim medijimas i stalno širenje kineskog narativa putem raznih platformi društvenih medija.

Nedavno je China Radio International (CRI), zvanični kineski državni medij koji emitira program na više jezika, privukao pažnju uspostavljanjem partnerstva i dostavljanje sadržaja radio stanicama širom svijeta. Zanimljivo je da je CRI efektivno prepustio proizvodnju programa vezanih za Kinu lokalnim partnerima, često bez transparentnog otkrivanja slušateljima sponzorstvo  u kreiranju sadržaja. Ova strategija, poznata na kineskom kao "posuđivanje čamca za izlazak na ocean", igra ključnu ulogu u maksiranju pekinške propagande i podsticanju prihvatanja njegovih poruka među lokalnom publikom

Jedan ilustrativan slučaj ovog pristupa u Evropi uključuje dvije češke radio stanice, odnosno Radio HEY, nacionalnu komercijalnu radio stanicu koja emitira rok muziku, i Radio Color, koji se pozicionira kao „jedan od posljednjih nezavisnih radija“. Ove radio stanice su od 2019. do maja 2023. godine emitirale program pod nazivom „Barevný svět“, gotovo 30-minutni segment koji se emitirao šest puta sedmično, sa ciljem da se češki slušaoci upoznaju sa kineskom kulturom, jezikom i istorijom.

Nakon što je sadržaj programa podvrgnut analizi diskursa, postalo je evidentno da je emisija pomno izbjegavala baviti bilo kakvim temama koje bi se mogle smatrati kritikim prema Kini. Nadalje, emitirani sadržaj  je dosljedno kinesku vladu prikazivao u pretežno pozitivnom svjetlu. Iako je program naizgled izbjegavao zadiranje u sigurnosna i politička pitanja, nipošto nije bio lišen političkog prizvuka. Naprotiv, često je iznosio tvrdnje da je Tibet sastavni dio Kine i hvalio "civilizacijsku misiju" Kineza na Tibetu, često omalovažavajući tibetansku teokratiju. Osim toga, tvrdnja da Tajvan pripada Narodnoj Republici Kini ponovljena je ne samo u epizodama posvećenim kineskim otocima – poput izjave da je “Hainan najveće kinesko ostrvo nakon Tajvana” – već i u segmentima koji govore o kineskim planinskim lancima.

Analizirane emisije nisu bila imune na gramatičke greške, a povremeno su se domaći češki voditelji mučili dok su prenosili pripremljeni sadržaj. Nadalje, epizodama su upadljivo nedostajali elementi lokalizacije, kao što su reference na češku kulturu ili korištenje čeških idiomatskih izraza, što je pokrenulo pitanje u vezi s time ko su zapravo autori emitiranog materijala.

Nažalost, samo je ograničen broj posmatrača i sigurnosnih praktičara koji se bave Kinom do sada usmjerio svoju pažnju na ovo pitanje. Ipak, Stefan Vladisavljev, srbijanski analitičar iz Fondacije BFPE, u sugerira da slučaj čeških radio stanica možda nije izoliran incident:  

„Program CRI se emituje i na srpskom jeziku preko lokalne radio stanice WTF (Welcome to Fun ). Ovo je domaća radio stanica koja redovno emitira sadržaje koje proizvodi CRI, dosljedno održavajući pozitivan ton prema Kini.”